آیا تا به حال در نیمه های شب خیس عرق با ضربان قلب از خواب بیدار شده اید؟ این پدیده گیج کننده به عنوان وحشت شبانه یا وحشت خواب شناخته می شود، نوعی از پاراسومنیا که معمولاً در عمیق ترین مرحله خواب حرکت غیرسریع چشم (NREM) رخ می دهد. ترس های شبانه با بیداری های ناگهانی در شب مشخص می شوند و با ترس و سردرگمی شدید همراه هستند.
به خاطر داشته باشید که ترس از خواب با کابوس یکسان نیست. مردم از کابوس بیدار می شدند. برای ترس از خواب، مردم با نگاه‌های گشاد شده ترسیده به نظر می‌رسند، حتی برخی از قسمت‌ها با یک جیغ یا فریاد شروع می‌شوند، همه اینها در حالی اتفاق می‌افتد که فرد در خواب است. وحشت خواب همان وحشت شبانه است و این دو اصطلاح به جای هم استفاده می شوند.
در برخی موارد، وحشت خواب می تواند منجر به راه رفتن در خواب، نوع دیگری از پاراسومنیا شود.
عوامل مختلفی می توانند باعث بروز وحشت های شبانه شوند، از جمله برخی داروها. وحشت شبانه در کودکان شایع است اما می تواند بزرگسالان را نیز درگیر کند.
در این مقاله، داروهایی را که می‌توانند باعث وحشت خواب در بزرگسالان شوند را بررسی می‌کنیم . همچنین مکانیسم ها و عوامل مرتبط با ایجاد کابوس را یاد خواهیم گرفت.
داروهایی که می توانند باعث وحشت شبانه شوند
داروهای مختلف می توانند باعث ایجاد وحشت شبانه در بزرگسالان شوند، از جمله:
مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و سایر داروهای ضد افسردگی
مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) داروهای تجویزی هستند که در ترکیب با گفتار درمانی (درمان رفتاری شناختی) برای درمان افسردگی و اختلالات اضطرابی استفاده می‌شوند . با این حال، عوارض جانبی بالقوه شامل اختلال خواب، از جمله وحشت خواب است. داروهای ضد افسردگی که می توانند باعث رویاهای واضح شوند ممکن است عبارتند از:
- فلوکستین (پروزاک)
- سرترالین (Zoloft)
- اسیتالوپرام (Lexapro)
- سیتالوپرام (سلکسا)
- پاروکستین (پاکسیل)
توجه به این نکته ضروری است که همه افرادی که از این داروها استفاده می کنند، اختلال خواب را تجربه نمی کنند. وحشت خواب و سایر عوارض جانبی ناشی از SSRI ها ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. مطالعات نشان می دهد که SSRI ها چرخه خواب REM (حرکت سریع چشم) را سرکوب می کنند که منجر به افزایش تعداد بیداری ها می شود و در عین حال کیفیت کلی خواب را کاهش می دهد.
اگرچه پاروکستین (پاکسیل) و فلوکستین (پروزاک) بیشترین داده های گزارش شده برای اختلال خواب را دارند، به نظر می رسد تقریباً تمام SSRI ها با این عارضه جانبی مرتبط با خواب مرتبط باشند.
لازم است بدانید که سروتونین در اینجا نقش مهمی ایفا می کند. با این حال، مکانیسمی که توسط آن SSRI ها باعث ایجاد وحشت در خواب و کابوس می شوند، بسیار پیچیده است و هنوز به طور کامل درک نشده است. تحقیقات بیشتر برای آگاهی از رابطه بین SSRI ها و عوارض جانبی خواب ضروری است.
اگر تعجب می کنید که آیا SNRI ها (مهارکننده های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین) می توانند باعث خواب های بد شوند، در واقع، نه تنها برخی از SNRI ها، بلکه برخی داروهای دیگر برای اختلالات روانی نیز می توانند باعث اختلال خواب شوند. در زیر چند نمونه آورده شده است:
- بوپروپیون (ولبوترین SR)، میرتازاپین (رمرون) - ضد افسردگی غیر معمول
- دولوکستین (Cymbalta)، ونلافاکسین (Effexor) - SNRIs (مهارکننده‌های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین)
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs)
TCA ها نیز داروهای ضد افسردگی هستند . ترس از خواب یا رویاهای واضح نیز با این داروها مرتبط است. مکانیسم پشت این امر این است که آنها می توانند بر سطوح انتقال دهنده های عصبی در مغز مانند سروتونین و نوراپی نفرین تأثیر بگذارند.
اثر TCA ها بر سروتونین مشابه SSRI است. علاوه بر سروتونین، اعتقاد بر این است که عوارض جانبی خواب TCA ها می تواند ناشی از خواص آنتی کولینرژیک و آنتی هیستامین آنها باشد. استیل کولین و هیستامین مواد شیمیایی طبیعی بدن هستند که نقش مهمی در تنظیم خواب REM دارند.
نمونه هایی از داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs) عبارتند از:
- ایمی پرامین (توفرانیل)
- آمی تریپتیلین
- داکسپین
- نورتریپتیلین (Pamelor)
بتا بلوکرها (داروهای فشار خون)
بتا بلوکرها داروهای فشار خون هستند که برای درمان فشار خون بالا، ضربان قلب نامنظم و سایر بیماری های مرتبط با قلب تجویز می شوند. علاوه بر این، مسدود کننده های بتا نیز برای جلوگیری از سردردهای میگرنی، و تسکین علائم اضطراب استفاده می شود. مطالعات نشان داده‌اند که مسدودکننده‌های بتا تولید ملاتونین را کاهش می‌دهند که منجر به اختلال در الگوی خواب و ایجاد کابوس می‌شود.
مسدود کننده های بتا که می توانند باعث کابوس شوند عبارتند از:
- پروپرانولول (ایندرال LA)
- کارودیلول
- متوپرولول (Toprol XL)
- بیسوپرولول
- نبیولول
در حالی که آنها معمولاً بدون مشکل تجویز می شوند، برخی از افراد ممکن است کابوس های ناشی از دارو یا وحشت خواب را به عنوان یک عارضه جانبی تجربه کنند. اگر در حین مصرف بتابلوکرها متوجه مشکلات خواب شدید، به پزشک خود اطلاع دهید تا بتواند یک داروی جایگزین برای شما تجویز کند.
خبر خوب این است که برخی از مسدودکننده های بتا خطر بیشتری برای اختلال خواب دارند. اگر در حین مصرف بتا بلاکر، کابوس یا ترس از خواب را تجربه کردید، باید با پزشک خود صحبت کنید تا بتا بلوکر دیگری را امتحان کنید.
آگونیست های دوپامین
آگونیست های دوپامین برای درمان بیماری پارکینسون یا سندرم پای بیقرار (RLS) استفاده می شود. این داروها سطح دوپامین را در سیستم عصبی مرکزی افزایش می دهند که یک انتقال دهنده عصبی است که حرکت و احساسات را تنظیم می کند. آنها می توانند باعث پاراسومنیا، از جمله وحشت خواب شوند.
اگر آگونیست های دوپامین مانند روپینیرول ، پرامی پکسول ، روتیگوتین ( نوپرو ) یا آپومورفین مصرف می کنید و اختلالات خواب را تجربه می کنید، در مورد جایگزین ها با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
ضد حساسیت یا آنتی هیستامین
آنتی هیستامین ها معمولا برای درمان علائم آلرژی مانند آبریزش بینی، عطسه و خارش چشم استفاده می شوند. با این حال، گزارش های موردی، به ویژه در مورد نسل قدیمی آنتی هیستامین ها، وجود دارد که این داروها را با خطر وحشت شبانه بزرگسالان مرتبط می کند.
مکانیسم پشت آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما تصور می شود که کابوس ها به خواص آرام بخش آنتی هیستامین ها مربوط می شود. این داروها می توانند بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر بگذارند و چرخه خواب و بیداری طبیعی را مختل کنند.
آنتی هیستامین های نسل جدید، مانند ستیریزین و لوراتادین ، نسبت به دیفن هیدرامین ، آنتی هیستامین های نسل قدیمی، خطر کمتری برای ایجاد کابوس های ناشی از دارو دارند .
مهم است که در صورت بروز عوارض جانبی غیرعادی در حین مصرف این داروها، با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
داروهای خواب
برخی از داروهای تجویز شده برای رفع اختلالات خواب ممکن است به طور ناخواسته باعث وحشت شبانه شوند. داروهای خواب که بر معماری خواب تأثیر می گذارند، یا داروهایی که خواب عمیق یا خواب حرکت سریع چشم (REM) را تقویت می کنند، می توانند شانس تجربه رویاهای واضح را افزایش دهند.
درمان عوارض جانبی داروی خواب مهم است. برای اطمینان از یک برنامه درمانی مناسب با پزشک خود مشورت کنید.
چه عواملی باعث ایجاد وحشت شبانه در بزرگسالان می شود؟
به غیر از داروها، عوامل مختلف سبک زندگی می‌توانند به عوارض جانبی مانند وحشت شبانه در بزرگسالان کمک کنند. برخی از این عوامل رایج عبارتند از:
استرس و اضطراب
استرس یا اضطراب بیش از حد می تواند منجر به اختلال در خواب شود. یک رویداد استرس زا یا محیط خانه، مشکلات روابط، اختلالات روانی، سلامت روان ضعیف، فشار کاری یا نگرانی های مالی می تواند احتمال تجربه رویاهای ترسناک در شب را افزایش دهد.
محرومیت از خواب
برنامه خواب ناکافی یا نامنظم ، بی خوابی یا اختلال خواب برخی از عوامل دخیل در کم خوابی هستند. آنها می توانند چرخه های خواب طبیعی شما را تغییر دهند و شما را مستعد یک دوره وحشت خواب کنند.
خستگی و فرسودگی
خستگی روحی و جسمی می تواند احتمال ایجاد کابوس های مکرر را افزایش دهد.
ذهن و بدن بیش از حد خسته ممکن است چرخه عادی خواب را مختل کند و در نهایت باعث ایجاد دوره‌هایی از ترس شدید و برانگیختگی‌های گیج‌کننده شود.
خواب‌آلودگی مفرط در طول روز
ارتباط بین خواب آلودگی بیش از حد در طول روز (EDS) و وحشت خواب چندوجهی است. می تواند چرخه طبیعی خواب و بیداری را تغییر دهد و منجر به مشکلات خواب و اختلال خواب شود. این می تواند به بروز وحشت خواب کمک کند.
برخی از اختلالات خواب، مانند آپنه انسدادی خواب یا نارکولپسی ، مرتبط با EDS نیز می توانند خطر تجربه وحشت در خواب را افزایش دهند.
اختلال خواب
مشکلات خواب زیر معمولاً در ایجاد کابوس‌های شبانه نقش دارند:
- اختلالات تنفسی مرتبط با خواب (آپنه انسدادی خواب)
- سندرم پاهای بی قرار (RLS): میل مقاومت ناپذیر برای حرکت دادن پاها
- نارکولپسی: یک اختلال عصبی که بر تنظیم چرخه خواب و بیداری تأثیر می گذارد)
- صرع خواب یا تشنج های شبانه
- اختلالات تجزیه ای خواب: اختلال هویت تجزیه ای (DID)
سابقه خانوادگی
ژنتیک یا سابقه خانوادگی می تواند یکی از دلایل بالقوه ترس خواب باشد. زمانی که یکی از اعضای خانواده از ترس های خواب رنج می برد، احتمال اینکه فردی با ترس های خواب دست و پنجه نرم کند، افزایش می یابد.
داروهای خاص
داروهای ضد افسردگی، داروهای خواب، داروهای فشار خون و داروهای اختلالات روانی می توانند بر تعادل مواد شیمیایی طبیعی مغز تأثیر بگذارند و به عنوان یک عارضه جانبی باعث ایجاد کابوس شوند. این داروها ممکن است تعادل خواب را بر هم بزنند و منجر به اختلالات خواب مانند وحشت شبانه یا رویاهای بد شوند.